Công nghệ Goal-Line (GLT) được FIFA phát triển nhằm hỗ trợ trọng tài xác định pha ghi bàn của cầu thủ có hợp lệ hay không. Mùa World Cup 2022 đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của phần mềm tiên tiến này. Vậy cách thức vận hành của nó như thế nào và đặc điểm ra sao? Hãy đi tìm câu trả lời cùng LuongSon TV nhé!
Công nghệ Goal-line là gì?
Trong thể thao, công nghệ goal-line được áp dụng để kiểm tra xem trái bóng tròn có vượt qua vạch cầu môn hay không. Đây không chỉ là một thiết bị cảm biến, mà là sự kết hợp tinh vi giữa nhiều yếu tố như camera, cảm biến và phần mềm máy tính. Nhờ vậy, công cụ này giúp trọng tài đưa ra được phán quyết chuẩn xác về bàn thắng một cách nhanh gọn hơn.
Cảm biến gắn trên máy quay có khả năng phát hiện chuyển động của quả bóng trong phạm vi tối thiểu là 5mm. Để thực hiện điều này, các hình ảnh thu được từ máy quay sẽ được truyền tới một hệ thống máy tính có chức năng nhận diện chuyển động của bóng. Việc này giúp tránh nhầm lẫn với các chuyển động của cầu thủ, trọng tài hay bất kỳ vật thể nào khác trên sân.
Công nghệ này lần đầu tiên được giới thiệu tại World Cup 2014. Đội tuyển Pháp là đội bóng đầu tiên nhận được bàn thắng nhờ vào sự hỗ trợ của hệ thống này. Từ đó đến nay, goal-line đã được áp dụng rộng rãi trong các trận đấu thể thao lớn nhỏ trên khắp toàn cầu.
Tại sao nên có công nghệ goal-line trong bóng đá
Trong suốt lịch sử bóng đá, đã có không ít tranh cãi không đáng có xảy ra do trọng tài không thể xác định chính xác liệu một đội có ghi bàn hợp lệ hay không. Điều này xuất phát từ việc trận đấu diễn ra với tốc độ rất nhanh, khiến việc xác định liệu bóng đã vượt qua vạch vôi hay chưa trở nên vô cùng khó khăn. Những tình huống này thường dẫn đến bất đồng và thậm chí là cáo buộc thiên vị đối với các trọng tài.
Một trong những ví dụ điển hình về tranh chấp khi chưa có công nghệ Goal-line là trận chung kết World Cup 1966 giữa Anh và Đức, khi một cú sút của đội Anh đã bay vọt xà và ra ngoài. Dù có vô số pha phát lại trên truyền hình, không ai có thể khẳng định chính xác đó có phải là bàn thắng hay không. Tuy nhiên, cuối cùng trọng tài vẫn công nhận đó là một bàn thắng cho tuyển Anh.
Một tình huống tương tự xảy ra vào năm 2010, khi Anh gặp Đức tại World Cup. Cú sút của Frank Lampard, tiền vệ người Anh, đã bị trọng tài xác định là không qua vạch vôi, dù các bản phát lại rõ ràng cho thấy bóng đã vượt qua. Việc này dẫn đến một làn sóng phản đối mạnh mẽ và kêu gọi áp dụng công nghệ goal-line để xác định vạch cầu môn. Mặc dù ban đầu có sự phản đối nhưng cuối cùng hệ thống này đã được đưa vào sử dụng chính thức từ năm 2012.
Tuy goal-line đã mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn không thiếu những tranh cãi xoay quanh việc áp dụng nó. Ngoài chi phí cao, một số ý kiến cho rằng việc sử dụng AI quá mức có thể làm giảm yếu tố con người. Mặc dù các tổ chức luôn khẳng định rằng hệ thống chỉ hỗ trợ trọng tài trong việc ra quyết định. Hiện tại, hai công ty nổi bật cung cấp công nghệ này là Goal Control đến từ Đức và Hawk-Eye từ Anh.
Phân loại công nghệ Goal-line phổ biến hiện nay
Hiện nay, có hai loại goal-line, được phân biệt chủ yếu bởi cấu tạo cùng với phương thức hoạt động. Một loại sử dụng hệ thống camera để nhận diện, trong khi loại còn lại dựa vào cảm biến từ trường. Thực tế, 2 công nghệ này thường được kết hợp với nhau để mang lại độ chính xác tối ưu nhất cho trận đấu. Tuy nhiên, giữa chúng vẫn tồn tại những điểm khác biệt rõ rệt và LuongSon TV xin được làm rõ ngay sau đây.
Nhận diện bằng camera
Công nghệ Goal-line sử dụng camera nhận diện phụ thuộc vào hệ thống camera đóng vai trò chủ chốt. Các camera này được lắp đặt dưới mái che trên sân và đều hướng về phía cầu môn.
Tại mùa World cup trước diễn ra tại Qatar, mỗi cầu môn được trang bị tới 7 camera để giám sát. Các camera này có nhiệm vụ theo dõi và ghi lại chuyển động của bóng với tốc độ nhanh. Dữ liệu về vị trí và hình ảnh của bóng sau đó được truyền về hệ thống phần mềm máy tính để xác định xem bóng đã vượt qua vạch cầu môn hay chưa.
Nhờ vào việc lắp đặt camera dày đặc, hiện tượng che khuất tầm nhìn đã được giảm thiểu một cách rõ rệt. Cụ thể, dù có cầu thủ hay thủ môn che mất góc quay của 1 máy quay, phần mềm máy tính vẫn có thể xác định chính xác vị trí của bóng nhờ vào dữ liệu thu thập từ các camera còn lại.
Áp dụng cảm biến từ trường
Công nghệ Goal-line sử dụng cảm biến từ trường khác biệt so với công nghệ dùng camera nhận diện ở chỗ, nó gắn cảm biến trực tiếp vào trái bóng. Đồng thời, một hệ thống dây điện được lắp đặt dưới mặt sân trong khu vực 11m, tạo thành một vùng từ trường xung quanh.
Cảm biến gắn trong quả bóng được lắp đặt chắc chắn và có độ bền cao. Vì vậy, dù bóng có chịu cú sút mạnh, cảm biến vẫn không bị di chuyển. Khi cảm biến này vào trong vùng từ trường, dữ liệu sẽ được ghi nhận và sau đó, phần mềm máy tính sẽ xác định xem bóng có qua vạch cầu môn hay không.
Nguyên lý vận hành của công nghệ Goal-line
Sau khi dữ liệu được ghi lại và phân tích thông qua công nghệ từ trường hoặc camera nhận diện, kết quả cuối cùng sẽ được truyền đến trọng tài qua thiết bị đeo như tai nghe hoặc đồng hồ thông minh. Kết quả chỉ có thể là hai lựa chọn duy nhất: GOAL hoặc NO GOAL.
Kết quả từ công nghệ Goal-line chỉ được truyền tín hiệu đến trọng tài trực tiếp trên sân qua chiếc đồng hồ đặc biệt mà trọng tài đeo để thông báo về bàn thắng. Tất cả các tính toán phức tạp này diễn ra trong vòng một giây, giúp trọng tài xác định liệu đó có phải là bàn thắng hay không.
Tín hiệu chứa kết quả sẽ được mã hóa kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo không ảnh hưởng đến sự công bằng trong các quyết định. Nhờ vậy, hệ thống hiện đại này đã giúp giảm thiểu phần lớn tranh cãi giữa các trọng tài, đội bóng với fan hâm mộ.
Phân biệt Goal-line với VAR
Cả công nghệ Goal-line lẫn VAR đều được sử dụng phổ biến trong thể thao, đặc biệt là bóng đá. Tuy nhiên, chúng phục vụ các mục đích khác nhau nhưng nhiều khán giả lại lầm tưởng là 1. Sau đây, LuongSon TV sẽ phân biệt 2 phần mềm hỗ trợ này trong bóng đá để fan hâm mộ hiểu rõ:
- Goal-line: Như chúng tôi đã đề cập trước đó thì hệ thống này có nhiệm vụ xác định xem bóng có vượt qua vạch cầu môn hay không. Kết quả từ đó sẽ hỗ trợ trọng tài quyết định tỷ số bàn thắng trong trận đấu.
- Công nghệ VAR (Trọng tài hỗ trợ video): Phần mềm này sẽ giúp ghi lại các chuyển động của cầu thủ và bóng trên sân qua nhiều góc máy khác nhau. Nhờ vậy, trọng tài có thể xem lại các tình huống như va chạm, việt vị, phạm lỗi,… Từ đó, giúp họ đưa ra quyết định chính xác hơn trong việc phạt đền, ghi bàn thắng hay đưa ra thẻ phạt.
Như vậy, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng goal-line chỉ hỗ trợ trong việc xác định bàn thắng qua đoạn mã tín hiệu Goal hoặc No Goal. Còn VAR sẽ giúp ích nhiều hơn không chỉ xác định bàn thắng mà còn chỉ rõ các tình huống tranh chấp như phạm lỗi hay việt vị.
Kết luận
Chia sẻ trên của chúng tôi đã giúp người xem có cái nhìn sâu sắc hơn về công nghệ Goal-line trong bóng đá. Phần mềm này đã không ngừng được cải tiến qua từng năm để mang lại kết quả chính xác hơn. Hãy cùng đón xem các bài tin tức khác của LuongSon TV để bổ sung nhiều thông tin hữu ích trong thể thao nhé!
